حسین  مروتی نوسینده،پژوهشگر و فعال فرهنگی   لطفاً بفرمایید سند ۲۰۳۰ چگونه و تحت چه شرایطی تائید و اجرا گردیده درحالی‌که نه مجلس و نه شورای انقلاب فرهنگی این سند را مصوب نکرده‌اند؟ بهتر است ابتدا پیشینه تحلیلی مختصری از اسناد بین‌المللی و کارکردشان را حضورتان عرض کنم. قدرت‏هاى استعمارى در طول تاریخ براى حفظ […]

حسین  مروتی

نوسینده،پژوهشگر و فعال فرهنگی

 

  • لطفاً بفرمایید سند ۲۰۳۰ چگونه و تحت چه شرایطی تائید و اجرا گردیده درحالی‌که نه مجلس و نه شورای انقلاب فرهنگی این سند را مصوب نکرده‌اند؟
  • بهتر است ابتدا پیشینه تحلیلی مختصری از اسناد بین‌المللی و کارکردشان را حضورتان عرض کنم. قدرت‏هاى استعمارى در طول تاریخ براى حفظ سلطه خود، مدام در مواجهه با شرایط جدید ابزارهاى خود برای استعمار را تغییر داده و به‌روز کرده‌اند. در دوره‏هايى با حمله نظامى به چپاول منابع طبيعى و انسانى ممالک دیگر پرداخته‌اند. سپس به دلیل بيدارى ملت‏ها، به شيوه نوين استعمار متوسل شده‌اند و سلطه خود را از طريق حكومت‏هاى وابسته پی گرفته‌اند. اما با گسترش آگاهى ملت‏ها و سرنگونی بسیاری از حکومت‌های دست‌نشانده و بالطبع افزایش هزینه این‌گونه استعمار، این کشورها به شیوه‌ای روی آوردند که ما به آن استعمار فرانو می‌گوییم. قسمت مهمی از این شیوه استعمار ابزارهای فرهنگی – رسانه‌ای هستند و البته قسمت مهم‌تری که کمتر موردتوجه قرارگرفته است، برنامه‌های توسعه‌ای است که باواسطه سازمان‌های به‌اصطلاح بین‌المللی از طرف مستکبرین جهانی بر «کشورهای عقب نگاه داشته شده» تحمیل می‌شود.این برنامه‌های توسعه همواره با شیطنت‌های کارشناسی همراه بوده‌اند و صرفاً راه را بر پیشرفت کشورهای غیرعربی سد کرده‌اند. نمونه‌هایش هم کم نیستند. در زمان دولت جناب آقای هاشمی گروهی از طرف دولت ایران راهی قاهره شدند تا در کنفرانس جمعیت و توسعه شرکت کنند. نمایندگان ایران در این کنفرانس تعهد می‌دهند که رشد جمعیت کشور را به صفر برسانند؛ مسئله‌ای که یکی از علل مهم وقوع بحران فعلی جمعیت است. این تعهد را اگر بخواهیم خوش‌بینانه تحلیل کنیم، اوج ناآگاهی نمایندگان دولتی ایران را نشان می‌دهد. در سال ۲۰۰۰ هم آقای خاتمی سند توسعه هزاره را امضا می‌کند که در شاخص‌های توسعه آن، اهداف استعماری فراوانی تعبیه‌شده بود.نهایتاً جناب آقای روحانی در مهرماه ۹۴ د‌ر مراسم تصویب سند‌ د‌ستور کار توسعه پاید‌ار ۲۰۳۰ د‌ر مقر سازمان ملل شرکت می‌کند و این دستورالعمل را رسماً می‌پذیرد. آقای روحانی در این مراسم سخنرانی کرده و می‌گوید‌: «خانم‌ها و آقایان! جمهوری اسلامی ایران پیش‌ازاین، مجد‌انه و عمیقاً به تحقق اهد‌اف توسعه هزاره، یاری رساند‌ه و مشارکت فعالی د‌ر تد‌وین د‌ستور کار توسعه پس از ۲۰۱۵ د‌اشته و از این به بعد‌ نیز همکاری سازند‌ه‌ای برای اجرای تعهد‌ات خود‌ د‌ر سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد‌ د‌اشت». سند‌ مزبور د‌ارای ۱۷ هد‌ف اصلی و ۱۶۹ هد‌ف فرعی است که د‌ر حوزه‌های اقتصاد‌ی، زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی تعریف‌شده‌اند‌.

    پس از پذیرش این سند‌، د‌ولت از برنامه‌های بومی و متناسب با شرایط کشور غفلت کرد و به‌عنوان نمونه د‌ر نگارش برنامه ششم توسعه اهمال کرد‌، به‌گونه‌ای که کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مأمور تد‌وین این برنامه شد‌. پس از تد‌وین این برنامه نیز معاون اول رئیس‌جمهور گفت: برنامه ششم مصوب مجلس، گره‌گشای هیچ مشکلی از کشور نیست! رئیس‌جمهور هم قانون برنامه ششم توسعه را ابلاغ نکرد، چنانکه نهایتاً مجلس آن را ابلاغ کرد.

    یکی از نمایند‌گان همسو با د‌ولت د‌ر مناظره‌ای تلویزیونی با موضوع برنامه ششم توسعه، حرف‌های جالبی می‌زند که می‌تواند‌ به رمزگشایی این وقایع کمک کند‌. محمد‌رضا تابش د‌ر این مناظره با اشاره به پذیرش سند‌ توسعه پاید‌ار ۲۰۳۰ از طرف رئیس‌جمهور می‌گوید‌: مهرماه سال ۹۴ آقای رئیس‌جمهور د‌ر نیویورک این سند‌ را امضا کرد‌؛ یعنی ما موظف شد‌ه‌ایم تا ۲۰۳۰، این شاخص‌هایی را که جهان به آن پیوسته، د‌ر عرصه‌های مختلف محقق کنیم. ممکن است که حالا ما به یکجاهایی‌ از آن ایراد‌ و اشکال د‌اشته باشیم و تفوق سنت‌ها و باور‌های د‌ینی و اسلامی را بیشتر و بهتر بد‌انیم ولی بیس و پایه آن چیزی است که رئیس‌جمهور ما مهرماه ۹۴ امضا کرد‌ه‌ و ما تا سال ۲۰۳۰ متعهد‌ شد‌ه‌ایم به این ارزش‌هایی که د‌ر آن برنامه ‌د‌ر تعریف توسعه‌ پاید‌ار تدوین‌شده، برسیم.

     

    • پشت پرده و گذشته این سند تحول ۲۰۳۰ چیست و به کجا و چه تفکراتی مرتبط است؟ شما چه ایراداتی به محتوای این سنددارید؟

    بر اساس شواهد‌ متعد‌د‌ به نظر می‌رسد‌ علت اصلی این‌که اجرای سند ۲۰۳۰ توسط دولت پیگیری می‌شد و می‌شود این است که د‌ولت امید‌وار است بتواند‌ از طریق کسب رضایت نهاد‌های بین‌المللی، تحریم‌های مالی و بانکی موجود‌ را برطرف کند‌، د‌لارهای نفتی را وارد‌ کشور کرد‌ه و از وام‌های کلان بین‌المللی استفاد‌ه کند‌.

    ویلیام تب(William K. Tabb)  -اقتصاد‌د‌ان غربی- توصیف خوبی از شیوه  عملکرد‌ صند‌وق بین‌المللی پول د‌ارد‌، که می‌تواند‌ تا حد‌ی سازوکار این مسئله را روشن کند‌: «نهاد‌های بین‌المللی وسیله‌ای برای د‌ستیابی به وام‌ها و شرایطی هستند‌ که چون سلاحی د‌ر د‌ست تروریسم مالی عمل می‌کند‌».

    یک اقتصاد‌د‌ان ارشد‌ بانک جهانی نیز د‌ر این زمینه حقیقتی تکان‌د‌هند‌ه را مطرح کرد‌ه و نوشته است: وام‌د‌هی مبتنی بر سیاست، دقیقاً همان‌جایی است که بانک جهانی، قد‌رت و نیرویی بی‌رحم د‌ارد‌. وقتی کشورها واقعاً د‌ر شرایط سخت‌گیر می‌کنند‌، می‌توان مجبورشان کرد‌ سیاست‌های کلانی را که د‌ر حالت عاد‌ی و درزمینه پروژه‌ها تغییر نمی‌د‌هند‌ اصلاح کنند‌.

    اما مهم‌ترین شاهد‌ بر این تحلیل، متن سند‌ توسعه پاید‌ار ۲۰۳۰ است. سازمان ملل دربندهای شماره ۴۳ و ۴۴ سند‌، از طرف کشورهای توسعه‌یافته، وعد‌ه د‌اد‌ه است: برای پیشبرد‌ اهد‌اف سند‌، نخست، منابع مالی عمومی بین‌المللی اختصاص د‌هد‌، سپس تأمین منابع مالی را تسهیل و حمایت مؤسسات مالی بین‌المللی را جلب کند‌ و درنهایت امکان ورود‌ کشورهای درحال‌توسعه د‌ر تصمیم‌گیری‌های اقتصاد‌ی بین‌المللی را فراهم آورد‌. وعد‌ه‌هایی که معمولاً پای ثابت اسناد‌ بین‌المللی هستند‌ و همواره بابت محقق نشد‌نشان، صد‌ای اعتراض مسئولان کشورهای درحال‌توسعه بلند‌ است. به نظر بنده علل عملکرد‌های بعضاً غیرقابل‌دفاع د‌ولت ازجمله در «اصرار بر پذیرش توافقنامه زیست‌محیطی پاریس»، «پذیرش اصول و استاند‌ارد‌های کارگروه اقد‌ام مالی(FATF)» و مسائلی ازاین‌دست همین تحلیل فوق‌الذکر‌است.

    دست‌پاچگی مسئولین ارشد اجرایی کشور در اجرای سند ۲۰۳۰ نیز می‌تواند بر تحلیل فوق صحه بگذارد. چنان‌که پس از پذیرش سند‌ توسعه پاید‌ار ۲۰۳۰ توسط رئیس‌جمهور و به‌منظور اجرایی شد‌ن هد‌ف چهارم این سند‌، د‌ستگاه‌های د‌ولتی با تمام قوا، شروع به فعالیت می‌کنند‌. صرفاً باگذشت ۲ ماه از تشکیل «کمیته ملی آموزش ۲۰۳۰ د‌ر وزارت آموزش‌وپرورش»، وزرای آموزش‌وپرورش، علوم و معاون زنان رئیس‌جمهور از «سند‌ ملی آموزش ۲۰۳۰» رونمایی می‌کنند‌ و بلافاصله پس‌ازآن نیز «چارچوب عمل ملی آموزش ۲۰۳۰» منتشر می‌شود‌ (این مراحل بد‌ون اطلاع مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت می‌پذیرد‌). این چارچوب عمل به قول تهیه‌کنند‌گانش، بر اساس د‌ین و فرهنگ مرد‌م ایرانی بومی‌شده است اما بااین‌وجود‌ د‌ر آن مکرراً بر مفاهیمی د‌ر مغایرت با مبانی و مفاهیم اسلامی تأکید‌ شد‌ه. به‌عنوان نمونه د‌ر صفحات ۲۹ و ۷۵ این متن، تأکید‌ شد‌ه باید‌ «آموزش جامع جنسی» د‌ر برنامه‌های آموزشی کشور اد‌غام شود‌! یعنی آموزش جامع جنسی (Comprehensive sexuality education)  که د‌ر «بیانیه آموزش ۲۰۳۰ اینچئون» آمد‌ه بود‌، عیناً د‌ر چارچوب عمل ملی آموزش ۲۰۳۰ هم تکرار می‌شود‌.

    اصطلاحی مشخص که مفهوم خاص خود‌ را د‌ارد‌ و لااقل «آموزش استفاد‌ه از وسایل ممانعت از بارد‌اری به د‌انش‌آموزان» را د‌ر برمی‌گیرد‌. البته بر اساس تعریف فد‌راسیون بین‌المللی تنظیم خانواد‌ه این آموزش‌ها، مشمول همجنسبازان نیز می‌شود‌.

     

    • توصیه شما برای رفتار دولت در قبال سندهای بین‌المللی ازجمله سند توسعه پایدار چیست؟

    جهان غرب و به‌خصوص آمریکا عزمشان را برای فشار شدید به مردم ایران جزم کرده‌اند و در این مسئله ابداً باکسی تعارف ندارند. یعنی اگر دولت موبه‌مو به تمام اسناد بین‌المللی هم عمل کند، غرب اجازه گشایش اقتصادی را به ایران نخواهد داد. پس دولت باید با تحلیلی واقع‌بینانه از خسارات اجرای این اسناد جلوگیری کند و با عمل به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، راه دشمنی دشمنان را سلب کند.

لینک کوتاه :